NFT مخفف Non-Fungible Token که با نام‌های توکن غیرمثلی یا توکن غیر قابل تعویض هم شناخته میشود یک دارایی دیجیتال منحصربه‌فرد یا یک واحد دیتا است که روی دفتر کل دیجیتالی به نام بلاک چین ذخیره میشود. هر NFT ابَرداده ویژه‌ای دارد که آن را از سایر توکن‌ها متمایز می‌کند. بنابراین برخلاف ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین یا اتریوم، NFTها را نمی‌توان مستقیماً با یکدیگر مبادله یا تعویض کرد.
ترکیب فناوری رمزنگاری بلاک چین با خصوصیات منحصربه‌فرد NFTها کمک می‌کند تا ویژگی‌های کلیدی هر دارایی توکنیزه‌شده تأیید و اثبات شود. همچنین، توکن‌های غیرمثلی را می‌توان خریدوفروش کرد. ارزش این توکن‌ها که اغلب با واسطه ارزهای دیجیتال مبادله می‌شوند، به ارزش‌گذاری بازار و صاحبان توکن‌ها بستگی دارد.
این توکن‌ها به‌طور ویژه در حوزه‌هایی مورد توجه قرار گرفته‌اند که یگانگی و اصالت حائز اهمیت است. به‌عنوان مثال در دنیای هنر، هنرمندان می‌توانند اثر خود را با استفاده از فناوری بلاک چین توکنیزه و به NFT تبدیل کنند تا راه را بر جعل و کپی‌برداری از آثار خود ببندند.
درواقع، توکن‌های غیرمثلی به هنرمندان و خالقان آثار هنری کمک می‌کنند تا از خلاقیت خود به‌شیوه‌ای درآمد کسب کنند که پیش‌تر امکان‌پذیر نبود. این توکن‌ها ضامن صحت، اصالت، ارزش، اعتبار، یکپارچگی، کمیاب‌بودن و مالکیت دارایی‌ها هستند. حوزه‌هایی مانند املاک و مستغلات هم که با دارایی‌های ارزشمند و یگانه سروکار دارند، به قابلیت‌های NFTها علاقمند شده‌اند.
تفاوت NFT با توکن‌های قابل معاوضه چیست؟
توکن‌های غیر قابل معاوضه یا همان NFTها و توکن‌های قابل معاوضه هردو از فناوری بلاک چین استفاده می‌کنند؛ اما شباهت آنها تقریباً به همین مورد ختم میشود.
توکن‌های قابل معاوضه را می‌توان با توکن دیگری از همان نوع و ارزش جایگزین و تعویض کرد، بدون اینکه در ارزش آنها خللی وارد شود. درمقابل، NFTها غیرقابل‌تعویض هستند، به این معنی که هر توکن ویژگی متمایز و منحصربه‌فردی دارد و نمی‌توان بدون ازدست‌دادن ارزش آن را با توکن دیگری از همان نوع عوض کرد.
همچنین، توکن‌های قابل معاوضه اغلب قابل‌تقسیم هستند و می‌توان این توکن‌ها را به واحدهای کوچکتر تقسیم کرد. درمقابل، توکن‌های غیرمثلی تقسیم‌پذیر نیستند و نمی‌توان برای استفاده از ارزش بخشی از توکن غیرمثلی، واحدهای کوچکتر آن را به کار برد.
توکن‌های قابل معاوضه مانند اتر یا تتر واسطه مبادله هستند و از آنها برای خرید کالا، خدمات و مبادله دارایی استفاده میشود. همچنین، این توکن‌ها نقشی حیاتی درراستای تسهیل تراکنش‌ها در اپلیکیشن‌های امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) ایفا می‌کنند.
درمقابل، از توکن‌های غیرقابل‌معاوضه برای نشان‌دادن مالکیت دارایی‌های دیجیتال منحصربه‌فرد، مانند آثار هنری، آیتم‌های درون‌بازی، زمین‌های مجازی و کلکسیون‌ها استفاده می‌شوند و خود اغلب واسطه مبادله ارزش نیستند.
NFT چگونه کار می‌کند؟
NFT ها روی بلاک چین ایجاد و ثبت می‌شوند تا تغییرناپذیر و ایمن باقی بمانند. فرایند ایجاد هر توکن غیرمثلی «مینتینگ» (minting) نامیده میشود و شامل اعتبارسنجی و ثبت اطلاعات توکن در بلاک چین است. فرایند مینتینگ توکن NFT اغلب به‌کمک قراردادهای هوشمند انجام میشود تا به هر NFT یک شناسه منحصربه‌فرد تعلق بگیرد که مستقیماً به یک آدرس بلاک چینی مرتبط است.
درواقع، اطلاعات NFT به‌صورت عمومی دسترس‌پذیر است. حتی اگر چندین توکن غیرمثلی از یک آیتم واحد ایجاد شوند، هر توکن شناسه‌ای مجزا و متمایز از دیگر توکن‌ها دارد که روی بلاک چین ثبت میشود. بلاک چین و قراردادهای هوشمند از طریق کدگذاری توکن‌های غیرقابل‌معاوضه تضمین می‌کنند که هر NFT درهرزمان تنها یک مالک داشته باشد.
توکن‌های غیرمثلی را نمی‌توان بدون اجازه مالک توکن کپی یا منتقل کرد. کد و فایل‌های مرتبط با این توکن‌ها به‌شکلی شفاف، غیرمتمرکز و تغییرناپذیر روی بلاک چین ثبت شده‌اند. بنابراین، تاریخچه، اصالت و منشا هر توکن قابل‌ردیابی است.
کاربردهای NFT چیست؟
NFT ها کاربردهای فراوانی دارند و در صنایع و حوزه‌های متعددی موردتوجه قرار گرفته‌اند. از آیتم‌ها و شخصیت‌های درون‌بازی گرفته تا زمین‌های مجازی در جهان‌های متاورسی همگی از NFT بهره می‌برند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای NFT عبارت‌اند از:
- هنر دیجیتال و مجموعه‌های کلکسیونی
- بازی و گیم‌فای
- کلکسیون‌های ورزشی
- کارت‌های قابل معامله و آیتم‌های کلکسیونی
- دارایی‌ها در جهان‌های مجازی
- هنر و موسیقی
- نام‌های دامنه و اسناد هویتی
- هنر دیجیتال و مجموعه‌های کلکسیونی
توکن‌های غیرمثلی با ارائه روشی برای اعتبارسنجی و احراز هویت آثار هنری، دنیای هنر را متحول کردند. هنرمندان می‌توانند با توکنیزه‌کردن اثر خود، منشا، اصالت و مالکیت آن را اثبات کنند. بازارهای NFT هم به مجموعه‌داران امکان خرید، فروش و تجارت این آثار هنری دیجیتال را می‌دهند. گفتنی است توکن‌های غیرمثلی می‌توانند نقش سند حق امتیاز یا مالکیت معنوی آثار دیجیتال را هم بازی کنند.
- بازی و گیم‌فای
صنعت گیمینگ هم با ظهور توکن‌های تعویض‌ناپذیر دستخوش تحولات انکارناپذیری شده است. توکن‌های NFT به گیمرها اجازه می‌دهند از راه بازی‌کردن درآمد به دست آورند و آیتم‌ها، شخصیت‌ها و سرزمین‌های مجازی درون‌بازی را ترید کنند. درواقع، این توکن‌ها راه را برای نوع جدیدی از درآمدزایی مبتنی بر بلاک چین به‌نام بازی برای کسب درآمد (P2E) باز کردند.
- کلکسیون‌های ورزشی
توکن‌های غیرمثلی به دنیای ورزش هم راه یافته‌اند و نماینده مجموعه‌ها و کلکسیون‌های دیجیتال ورزشی شده‌اند. این توکن‌ها می‌توانند تصاویر ورزشکاران و شخصیت‌های ورزشی محبوب را نشان دهند یا صحنه‌های هیجان‌انگیز ورزشی را به تصویر بکشند. این NFTها روش جدیدی برای تعامل، جمع‌آوری و ترید آیتم‌های ورزشی مختلف در اختیار طرفداران دنیای ورزش قرار داده‌اند.
- کارت‌های قابل‌معامله و آیتم‌های کلکسیونی
توکن‌های غیرمثلی همچنین می‌توانند نماینده کارت‌های دیجیتالی قابل‌معامله، کمیاب و ارزشمندی باشند که پیش‌تر در قالب کارت‌های کلکسیونی سنتی عرضه می‌شد. افراد می‌توانند این کارت‌های دیجیتالی را جمع‌آوری یا در بازارهای آنلاین خریدوفروش کنند.
همچنین، NFTها می‌توانند شکل‌دهنده کلکسیون‌های دیجیتالی منحصربه‌فردی همچون مجموعه‌های کریپتوپانکس (Crypto Punks) یا بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) باشند. این مجموعه‌های دیجیتالی با جوامع و بازارهای ویژه خود به اقلامی پرطرفدار تبدیل شده‌اند.
چگونه با NFT کسب درآمد کنیم؟ روش‌های کسب درآمد از NFT
در کنار ارزش و ویژگی‌های مثبتی که NFT ها دارند، روش‌های مختلفی برای کسب درآمد از این توکن‌های جذاب هم وجود دارد. پراستفاده‌ترین روش‌های کسب درآمد از NFT ها را می‌توان در این فهرست خلاصه کرد:
- مینت و فروش NFT
- ترید NFT
- اجاره NFT
- بازی برای کسب درآمد (P2E)
- سهام‌گذاری NFT
- مینت و فروش NFT
می‌توانید از طریق فرایند مینتینگ در پلتفرم‌های ایجاد و معامله NFT، توکن غیرمثلی خود را بسازید و آن را برای فروش در بازارهای NFT فهرست کنید. برای بازاریابی و جذب خریداران بیشتر، می‌توانید توکن‌هایتان را در شبکه‌های اجتماعی هم معرفی و تبلیغ کنید.
علاوه‌براین، روی کسب سود از حق امتیاز توکن هم می‌توانید حساب باز کنید. همان‌طور که در بخش ساخت و فروش NFT توضیح دادیم، می‌توانید کد ویژه‌ای برای قرارداد هوشمند توکنی که می‌سازید درنظر بگیرید تا از هر فروش آینده توکن، درصدی سود به‌عنوان حق امتیاز به دست آورید.
ترید NFT
یکی از روش‌های محبوب برای کسب درآمد از توکن‌های غیرمثلی، خرید آنها در قیمت پایین و فروش با قیمتی بالاتر پس از رشد NFT موردنظر است. مشابه با معامله سایر ارزهای دیجیتال، می‌توانید توکن‌های غیرمثلی کم‌ارزش‌گذاری‌شده را که پتانسیل افزایش محبوبیت و قیمت دارند، شناسایی کنید. برای موفقیت بیشتر در ترید NFT، بهتر است روندهای بازار و محبوبیت مجموعه‌های مختلف توکن‌های غیرمثلی را دنبال کنید.
اجاره NFT
می‌توانید توکن‌های غیرقابل‌معاوضه خاصی را که در بازی‌ها یا پلتفرم‌ها کاربرد دارند، به دیگران اجاره دهید. درواقع، اجاره‌دادن توکن غیرمثلی به سایر کاربران روشی برای کسب درآمد از توکن غیرمثلی بدون نیاز به فروش آن است. شرایط اجاره NFT در قراردادهای هوشمند ویژه‌ای در بلاک چین ثبت می‌شوند تا پرداخت خودکار و بازگشت NFT به مالک آن تضمین شود.
بازی برای کسب درآمد P2E
بازی برای کسب درآمد (play-to-earn) یا به‌اختصار P۲E روش نوینی برای کسب درآمد درکنار سرگرم‌شدن با بازی‌های کامپیوتری است. این بازی‌ها از توکن‌های غیرمثلی به‌عنوان امتیازها و آیتم‌های درون‌بازی استفاده می‌کنند.
می‌توانید با شرکت در بازی‌های P2E، آیتم‌های درون‌بازی به دست آورید. اگر بازی و توکن‌های غیرمثلی مرتبط با آن محبوب شوند، می‌توانید با فروش این آیتم‌های ارزشمند درآمد داشته باشید.
سهام‌گذاری NFT
یکی از روش‌های جدید کسب درآمد از طریق توکن‌های غیرقابل‌تعویض، سهام‌گذاری آنها در پلتفرم‌های ویژه سهام‌گذاری NFT مانند اسپلینترلندز (Splinterlands) و ان‌اف‌تی‌اکس (NFTX) به‌منظور دریافت سود سهام‌گذاری است. سود سهام‌گذاری NFT اغلب درقالب توکن بومی پلتفرم مربوطه و باتوجه به مدت‌زمان سهام‌گذاری توکن ارائه میشود.
بهترین NFTهای ساخته‌شده
به‌عنوان قسمت پایانی مقاله قصد داریم چند مورد از بهترین NFTهای ساخته‌شده تابه‌امروز را معرفی کنیم.
- کوانتوم
- کریپتوپانکس
- بورد ایپ یات کلاب
- همه روز: ۵۰۰۰ روز اول
- کریپتوکیتیز
- گربه نیان
- همیشه رز
- اولین توییت توییتر
در پایان
در این مقاله بررسی کردیم که توکن غیرمثلی یا NFT چیست و چه کاربردهایی دارد. همچنین با مزایا و معایب NFTها و شیوه تولید و فروش آنها آشنا شدیم.
سال ۲۰۲۱ سال هایپ NFT بود. در این سال همه درباره NFTها صحبت می‌کردند و افراد زیادی به تولید و فروش آنها روی آوردند. اکنون که دو سال از آن زمان گذشته، تب‌وتاب حول توکن‌های غیرمثلی هم کمتر شده، اما این توکن‌ها همچنان از اهمیت بالایی در دنیای کریپتو برخوردار هستند.
مفهوم NFT دنیای ارزهای دیجیتال را متحول کرد و کاربردهای واقعی را به این دنیا اضافه کرد. توکن‌های غیرمثلی به همه ثابت کردند که بلاک چین و ارزهای دیجیتال می‌توانند کاربردهای متنوعی داشته باشند و تنها نوعی از پول نیستند.